Samstag, 31. Oktober 2009

Na današnji dan 1. novembar

Na današnji dan 1. novembar


1500. Rođen italijanski vajar i zlatar Benvenuto Čelini, najpoznatiji majstor svog vremena za sitne zlatarske predmete za kraljevske i plemićke kuće. Radio i skulpture i reljefe velikog formata, njegova autobiografija značajan dokument o renesansi.

1509. Javnosti prvi put predstavljene slike na plafonu Sikstinske kapele koje je naslikao Mikelanđelo.

1755. U zemljotresu u Lisabonu, koji je razorio dve trećine grada, poginulo oko 60.000 ljudi.

1842. Rođen srpski istoričar, filolog i državnik Stojan Novaković, autor "Srpske bibliografije" i "Istorije srpske književnosti". Kao ministar prosvete, od 1873. do 1883, sproveo reforme školstva. Posle Prvog balkanskog rata, kao šef srpske delegacije u Londonu, zaključio mir s Turskom. Objavio više od 400 naučnih radova iz raznih oblasti.

1886. U Beogradu osnovana Kraljevska srpska akademija, kasnije Srpska akademija nauka i umetnosti. Prvi predsednik bio Josif Pančić. Prve edicije koje je izdavala bile Glas i Spomenik, najkrupniji poduhvat bila izrada "Rečnika srpskog književnog jezika", početa 1893.

1894. Umro ruski car Aleksandar III, na presto stupio Nikola II Romanov.

1892. Rođen ruski velemajstor Aleksandar Aljehin, jedan od najvećih u istoriji šaha. Bio svetski prvak od 1927, kada je pobedio Kubanca Kapablanku, do 1935, kada je izgubio od Holanđanina Evea. Titulu svetskog prvaka ponovo stekao pobedivši Evea u revanšu 1937. i zadržao je do smrti, 1946.

1918. Prva srpska armija, pod komandom vojvode Petra Bojovića, u Prvom svetskom ratu oslobodila je Beograd.

1928. U Turskoj arapsko pismo zamenjeno latinicom, kao deo reformi osnivača moderne turske države Mustafe Kemala Ataturka.

1944. Predsednik Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije Josip Broz Tito i predsednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije Ivan Šubašić u Beogradu potpisali sporazum o obrazovanju jedinstvene jugoslovenske vlade koja treba da pripremi izbore za Ustavotvornu skupštinu.

1945. Velika Britanija saopštila da je lider nacističke Nemačke Adolf Hitler najverovatnije izvršio samoubistvo u svom bunkeru u Berlinu.

1946. Generalna skupština Ujedinjenih nacija osnovala Međunarodni fond UN za pomoć deci, UNICEF.

1954. U Alžiru počeo ustanak protiv francuske kolonijalne vlasti, završen 1962. sticanjem nezavisnosti.

1956. Na predlog Jugoslavije, Generalna skupština UN usvojila rezoluciju kojom je traženo da Velika Britanija, Francuska i Izrael odmah obustave oružane akcije, povuku se sa teritorije Egipta i omoguće ponovno otvaranje Sueckog kanala.

1963. U vojnom udaru u Južnom Vijetnamu ubijeni predsednik Ngo Din Dijem i njegov brat Ngo Din Nu.

1972. Umro američki pisac Ezra Paund. Njegova poetika eksperimentalne lirike izvršila uticaj na moderno pesništvo XX veka. Zbog učešća u fašističkoj propagandi u Italiji, u Drugom svetskom ratu, u SAD optužen za veleizdaju 1945. Da bi bila izbegnuta smrtna kazna, proglašen mentalno bolesnim, proveo 13 godina u mentalnoj instituciji.

1987. Kineski lider Deng Sjaoping povukao se sa svih funkcija u Komunističkoj partiji.

1995. U vojnoj bazi SAD u Dejtonu počeli mirovni pregovori o Bosni i Hercegovini. Posle tri sedmice, mirovni sporazum, kojim je okončan rat u toj bivšoj jugoslovenskoj republici, parafirali predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman i lider bosanskih muslimana Alija Izetbegović.

1996. Umro bivši predsednik Šri Lanke Džunijus Ričard Džajavordene. Premijer od 1977, posle uspostavljanja predsedničkog sistema 1978. postao prvi predsednik države i na tom položaju ostao do 1988.

2000. Jugoslavija primljena u UN. Vlasti Jugoslavije odbile, po raspadu SFRJ i formiranja nove države, Savezne republike Jugolavije, 1992, da podnesu zahtev za prijem u svetsku organizaciju kao nova država insistirajući na kontinuitetu sa SFRJ.

2000. Skupština Crne Gore usvojila zakon o Centralnoj banci, nemačka marka, koja je od 2. novembra 1999. bila paralelna valuta, postala jedino sredstvo plaćanja u Crnoj Gori.

2001. Turska, članica NATO-a, poslala trupe u rat protiv Avganistana, kao prva zemlja s dominatno islamski opredeljenim stanovništvom.

2003. Mađarska uvela vize za građane Srbije i Crne Gore, u skladu sa standardima Evropske unije. Mađarska postala članica EU 1. maja 2004.

2004. Umro američki fotograf Ričard Avedon. Modnu fotografiju i portrete slavnih pretočio u umetničku formu.

2005. Generalna skupština UN proglasila 27. januar za Dan sećanja na šest miliona Jevreja i bezbroj drugih žrtava nacističkog holokausta, tokom Drugog svetskog rata.

2007. Umro je Amerikanac Pol Tibets, pilot i komandant aviona B-29 iz kojeg je 1945. godine bačena atomska bomba na Hirošimu, od koje je poginulo između 70.000 i 100.000 ljudi.

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen